Na jaką pomoc mogą liczyć najmniejsi przedsiębiorcy? Czy można wnioskować o kilka form wsparcia jednocześnie i jakie są procedury skorzystania z wybranych instrumentów? Odpowiadamy.
Zwolnienie z opłacania składek ZUS
Przedsiębiorcy niezatrudniający pracowników, a więc opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenie (ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne) mogą skorzystać ze zwolnienia, jeśli złożą stosowny wniosek do ZUS oraz spełniają łącznie następujące warunki:
- prowadzili działalność gospodarczą przed 1 lutego 2020 roku;
- w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie uzyskali przychodu przekraczającego 15.681 zł.
Wartość przychodu należy ustalać na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, co w praktyce oznacza, że przedsiębiorca powinien bazować na wartości, która wynika z prowadzonej ewidencji, np. podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Koniecznym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest złożenie do ZUS wniosku (RDZ) w terminie najpóźniej do 30 czerwca 2020 roku. Przedsiębiorcy mogą liczyć na ulgę w spłacie składek za miesiące: marzec, kwiecień oraz maj.
Czy ZUS będzie mógł sprawdzić mój przychód?
Tak, ZUS informuje organ podatkowy – Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o wysokości przychodu wskazanego we wniosku. Należy się spodziewać, że weryfikacja nastąpi poprzez porównanie z danymi wykazanymi w przesłanym za dany miesiąc pliku JPK.
Czy jeśli w marcu przekroczę kwotę przychodu 15.681 zł, ale odnotuję spadek w kwietniu, to mogę skorzystać ze zwolnienia tylko ze składek za kwiecień i maj?
Tak, przedsiębiorca może wnioskować o zwolnienie z opłacania składek za jeden, dwa lub trzy wybrane miesiące.
Czy mogę się odwoływać w razie odrzucenia wniosku?
Tak. Odmowa następuje w drodze decyzji, od której przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy. Stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego dotyczące odwołań od decyzji oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Podstawa prawna
Jednorazowe świadczenie postojowe
Świadczenie postojowe w kwocie 2080 zł mogą na wniosek i jednorazowo otrzymać prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli nie podlegają ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Jak stanowi przepis art. 15zq ustawy COVID-19, świadczenie przysługuje, gdy w następstwie epidemii doszło do „przestoju w prowadzenie działalności”. Uprawnionymi do skorzystania z tej formy pomocy są także osoby działające na podstawie umów cywilnoprawnych, jak np. freelancerzy i osoby świadczące usługi na umowach zlecenia, czy umowach o dzieło. W przypadku tej grupy, otrzymanie świadczenia uwarunkowane jest przestojem po stronie zleceniodawcy lub zamawiającego, z którym została zawarta umowa cywilnoprawna.
Tarcza Antykryzysowa przewiduje, iż ta forma pomocy przysługuje przedsiębiorcom, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności przed 1 lutego 2020 roku oraz:
- nie zawiesili prowadzenia działalności gospodarczej, a przychód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc
- zawiesili prowadzenie działalności gospodarczej po 31 stycznia 2020 roku.
W obydwu przypadkach podstawą do wnioskowania o świadczenie postojowe jest nieprzekroczenie w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku przychodu 15.595,74 zł. Wniosek o świadczenie składany jest do ZUS – formularz RSP-D (osoby wykonujące umowę cywilnoprawną składają wniosek za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego), który powinien wypłacić świadczenie niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jego przyznania. Wnioski mogą być składane w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym zostanie zniesiony stan epidemii.
Podstawa prawna
- Wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., zwany dalej „wnioskiem o zwolnienie z opłacania składek”, płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie później niż do dnia 30 czerwca 2020 r.
- Osobie:
1)prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, zwanej dalej „osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą”,
2) wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej „umową cywilnoprawną”
– przysługuje świadczenie postojowe, jeżeli nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.
- Świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:
1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub
3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna.
- Osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r. i:
1) nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia poza rolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc i nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;
2) zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r. oraz przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
- Osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje jeżeli:
1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 lutego 2020 r.;
2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.
- Wymogów, o których mowa w ust. 4, nie stosuje się do osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i która korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106).
Łączenie form pomocy
Jeśli tylko przedsiębiorca spełnia jednocześnie wszystkie kryteria warunkujące otrzymanie wyżej omówionych form wsparcia, to korzystanie ze zwolnienia w opłacaniu składek ZUS za poszczególne miesiące nie skutkuje utratą prawa do otrzymania świadczenia postojowego.