Przedsiębiorcy najczęściej mają świadomość, że drobne wydatki generują od razu koszty podatkowe, natomiast większe inwestycje w środki trwałe firmy zmniejszają dochody stopniowo, w postaci odpisów amortyzacyjnych. Zapominają jednak o amortyzacji jednorazowej, która w praktyce sprowadza się do ujęcia w kosztach całej wartości środka trwałego już w momencie jego zakupu. W niniejszym artykule wyjaśnimy jak to działa oraz jak wykorzystać ten mechanizm w planowaniu podatkowym firmy.

Amortyzacja na zasadach ogólnych (tj. na warunkach określonych w art. 22h-22m ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej w skrócie u.p.d.o.f. oraz art. 16h-16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej u.p.d.o.p.) z reguły nie daje natychmiastowych korzyści w postaci znacznego zmniejszenia podstawy opodatkowania. Dla przykładu, przychody architekta kupującego do swojej pracowni nowy zestaw komputerowy o wartości 12 tys. zł podlegałyby z tego tytułu zmniejszeniu o 3.600 zł w skali roku, przy wyborze amortyzacji liniowej – 30% w ciągu roku, lub maksymalnie o 7.200 zł, jeśli podwyższono stawkę amortyzacyjną o współczynnik 2,0, mający zastosowanie dla urządzeń poddanych szybkiemu postępowi technicznemu.

Dlatego, jeśli architekt niespodziewanie otrzyma zlecenie w listopadzie, a wypłata honorarium nastąpi w grudniu, to nawet kupując sprzęt komputerowy jeszcze w listopadzie nie zdąży zredukować uzyskanego przychodu odpisami amortyzacyjnymi dokonywanymi metodą liniową, bądź przyspieszoną poprzez zastosowanie współczynnika podwyższającego. Gdyby zakup nastąpił w grudniu, to w koszty podatkowe danego roku nie można byłoby zaliczyć nawet jednego odpisu. Tym samym, przedsiębiorca zakończyłby rok ze sporym dochodem do opodatkowania.

W tej sytuacji niezwykle korzystnym rozwiązaniem okazuje się amortyzacja jednorazowa, pozwalająca zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu odpis amortyzacyjny równy wartości początkowej nabytego sprzętu i to jeszcze w tym samym miesiącu, w którym go zakupiono.

Tryb i warunki dokonywania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego regulują przepisy art. 22k ust. 7-13 u.p.d.o.f. (dla podatników CIT odpowiednio art. 16k ust. 7-13 u.p.d.o.p.) oraz dodane z dniem 12.08.2017 r. art. 22k ust. 14-21 u.p.d.o.f. (dla podatników CIT odpowiednio art. 16k ust. 14-21 u.p.d.o.p.). Z przepisów tych przede wszystkim należy wyprowadzić wniosek, że w przeciwieństwie do ogólnych metod amortyzacji, tutaj środek trwały można zamortyzować w całości już w miesiącu jego wprowadzenia do ewidencji. Na gruncie rozpatrywanego przez nas przypadku, architekt osiągający w grudniu przychód w związku ze zrealizowanym projektem ma możliwość zmniejszenia dochodu jeszcze za bieżący rok podatkowy - nabywając w tym samym miesiącu sprzęt komputerowy. Cała kwota netto zakupu staje się kosztem podatkowym grudnia.